Wigilia Paschalna centrum Triduum Paschalnego.
Jak Triduum paschalne jest centrum całego roku kościelnego, tak Wigilia Paschalna stanowi ośrodek Triduum Sacrum. Z tej racji dokumenty Kościoła poświęcają bardzo dużo uwagi jej znaczeniu i celebracji liturgii w noc paschalną, która rozpoczyna już obchód uroczystości Zmartwychwstania Pańskiego i upamiętnia świętą noc Jego powstania z martwych.
Kościół nawiązuje w ten sposób do tradycji Paschy żydowskiej, która była figurą prawdziwej Paschy Chrystusa, a więc nocy prawdziwego wyzwolenia, w którą Chrystus skruszywszy więzy śmierci, jako zwycięzca wyszedł z otchłani.
Obchód Wigilii Paschalnej jest już świętowaniem Paschy, która jest "uroczystością nad uroczystościami". Wyjątkowe znaczenie uroczystości Paschy wynika stąd, że Zmartwychwstanie Chrystusa jest umocnieniem naszej wiary i nadziei, a przez sakramenty wielkanocne sprawowane tej nocy następuje wszczepienie w paschalne misterium Chrystusa: umarliśmy, zostaliśmy pogrzebani i wskrzeszeni razem z Nim.
Liturgia Wigilii Paschalnej posiada również aspekt eschatologiczny, jest oczekiwaniem na przyjście Pana. Bardzo rozbudowana i bogata w treść liturgia Wigilii zawiera w wielkim skrócie całą historię zbawienia, którą Kościół głosi w liturgii słowa, a następnie włącza w nią swoich wiernych przez sakramenty paschalne: chrzest, bierzmowanie i Eucharystię, która jest najpełniej sakramentem paschalnym, czyli upamiętnieniem Ofiary krzyża i obecnością Chrystusa Zmartwychwstałego, jest dopełnieniem chrześcijańskiego wtajemniczenia i przedsmakiem wieczystej Paschy. Dlatego Wigilia Paschalna jest czasem najbardziej stosownym dla sprawowania sakramentów wtajemniczenia chrześcijańskiego, które są sakramentalnym uczestnictwem w śmierci i Zmartwychwstaniu Chrystusa.
Odnośnie do czasu rozpoczynania liturgii Wigilii Paschalnej przepisy Kościoła wymagają z całą stanowczością, że nie wolno nigdy jej rozpoczynać "zanim nie zapadnie noc". Od tej zasady nie może być żadnych wyjątków, nieprzestrzeganie tego czasu jest wyraźnym nadużyciem. Zachowanie odpowiedniej pory celebracji obrzędów Triduum paschalnego jest wyrazem zrozumienia jego roli w roku liturgicznym i w życiu chrześcijańskim oraz właściwego pojmowania liturgii, która posługuje się znakami i symbolami.
Celebracja każdej liturgii powinna prowadzić do budowy wspólnoty miejscowego Kościoła. Szczególnie odnosi się to do liturgii całego Triduum Paschalnego. Dlatego należy zmierzać do tego, aby wierni, którzy zwykle uczestniczą w liturgii w małych wspólnotach, zgromadzili się na obchód Triduum paschalnego w kościele głównym. Wtedy bowiem, gdy liczba wiernych uczestniczących w liturgii jest znaczna można odpowiednio przygotować i w sposób bardziej uroczysty celebrować te święte obrzędy.
Wynika stąd, że w kościołach i kaplicach, w których nie można zgromadzić wystarczającej liczby wiernych oraz ministrantów i wykonujących śpiewy, nie należy sprawować obrzędów Triduum paschalnego, zwłaszcza Wigilii Paschalnej, którą należy zawsze bardzo uroczyście celebrować. Dotyczy to wszelkich małych wspólnot, tak zakonnych jak i katolików świeckich. W czasie Triduum powinni oni uczestniczyć w obrzędach liturgicznych razem z innymi wiernymi w większych kościołach, zwłaszcza parafialnych. "Trzeba dążyć do tego, aby grupy specjalne uczestniczyły w Wigilii Paschalnej, w której wszyscy wierni, schodząc się razem, mogliby głębiej odczuć sens kościelnej wspólnoty" (List Kongregacji Kultu Bożego z 16 I 1988 nr 94).
Ks. Czesław Krakowiak
